Ở vùng đất cuối trời Nam, nơi rừng đước ôm lấy biển khơi, cua Cà Mau từ lâu đã là biểu tượng của sự trù phú. Người ta bảo, chỉ cần bước vào Cà Mau, bạn sẽ nghe mùi thơm của cua luộc phảng phất đâu đó – một hương vị mà không nơi nào sánh bằng. Nhưng ít ai biết rằng, trong thế giới đặc sản cua Cà Mau, không chỉ có một giống cua, mà là cả một câu chuyện đa dạng về hương vị và cuộc sống. Tôi – Văn Cua – đã dành hơn 15 năm lăn lộn khắp kênh rạch, rừng ngập mặn để khám phá cua giống Cà Mau. Hôm nay, tôi muốn kể bạn nghe về ba giống cua nổi bật nhất: cua càng xanh, cua càng sen, và cua càng đỏ – mỗi loại một số phận, một giá trị riêng.

Cua Càng Xanh loại cua được ưu chuộng nhất!

Cua càng xanh: vua của cua Cà Mau

Lần đầu cầm con cua càng xanh (Blue Crab), tôi mê ngay từ cái nhìn đầu tiên. Đây là giống cua phổ biến nhất, chiếm hơn 90% cua Cà Mau. Vỏ mỏng, thịt thơm ngọt, gạch béo ngậy – chỉ cần luộc lên là cả nhà xuýt xoa. Loại này sinh trưởng mạnh trong môi trường ngập mặn tự nhiên của Cà Mau, từ Ngọc Hiển đến Đầm Dơi, từ Năm Căn đến Trần Văn Thời. Với hiệu quả kinh tế cao, cua càng xanh được nhân giống và nuôi trồng khắp các huyện, xứng danh “vua” trong kinh doanh cua.

Tôi từng ngồi với chú Tư Khắp - Vua Cua Giống ở Sông Đốc, Cà Mau, chú dạy tôi chọn cua ngon. Chú bảo: “Cua càng xanh là vàng đất mũi, thịt ngọt tự nhiên, gạch son đầy ắp.” Với tôi, đây là linh hồn của đặc sản cua Cà Mau. Giá không rẻ, nhưng chất lượng xứng đáng từng đồng – loại cua mà ai yêu cua Cà Mau cũng nên thử.

Cua càng sen (xanh lơ cánh sen) 

Cua Càng Sen: Lành Tính Nhưng Kém Hấp Dẫn

Một lần lang thang ở Ngọc Hiển, tôi bắt gặp con cua càng sen (Lotus Crab) trong rạp của một chú nông dân. Loại này 100% tự nhiên, chỉ chiếm 3-4% cua Cà Mau, nên ít người biết đến. Vỏ dày, thịt không nhiều, chẳng ngon bằng cua càng xanh, nên giá rẻ, hiệu quả kinh tế thấp. Chẳng ai nhân giống nó rộng rãi. Nhưng khi luộc lên, tôi thấy thú vị: thịt ngọt lành, gạch ít nhưng thơm. Dân gian bảo cua càng sen tốt cho phụ nữ, đặc biệt bà bầu hay người mong có con – một món quà thiên nhiên giản dị.

Tôi gọi cua càng sen là “kẻ ẩn mình” trong cua giống Cà Mau. Nó không nổi bật, chỉ sống ở vùng sinh thái tự nhiên như Ngọc Hiển, Năm Căn. Dù không sánh bằng cua càng xanh, nó vẫn có nét riêng – một hương vị mộc mạc của rừng đước.

Cua càng đỏ hay còn gọi là cua lửa - rất hung hăng và mạnh mẽ

Cua Càng Đỏ: Dũng Mãnh Nhưng Không Hợp Gu

Khác hẳn hai loại trên, cua càng đỏ (còn gọi là cua lửa) làm tôi vừa nể vừa ngại. Cũng tự nhiên 100% như cua càng sen, nhưng loại này hung hăng, vỏ dày, khỏe mạnh. Lần đầu bắt ở Năm Căn, tôi suýt bị kẹp vì tính “chiến đấu” của nó! Thịt chát, gạch son nhưng không ngon, giá trị kinh tế thấp nên chẳng ai nuôi. Nó chỉ xuất hiện ở vùng rừng ngập mặn như Ngọc Hiển, Năm Căn.

Tôi hỏi một chú ở Đất Mũi: “Sao không nuôi cua càng đỏ?” Chú cười: “Nó khỏe nhưng chẳng ai chuộng.” Với tôi, đây như một chiến binh của cua Cà Mau – mạnh mẽ nhưng kén khách. Dù vậy, nó vẫn góp phần làm bức tranh cua giống Cà Mau thêm phong phú.

Giá Cua Và Giá Trị: Chọn Sao Cho Đúng?

Hơn 15 năm trong nghề, tôi thấy giá cua Cà Mau chênh lệch rõ rệt giữa các giống. Cua càng xanh giá cao nhất, vì thịt ngon, gạch nhiều, được nuôi trồng rộng rãi. Cua càng sen và cua càng đỏ rẻ hơn, do thịt ít, vỏ dày, không hợp gu số đông. Người mua nếu ham rẻ, dễ nhận về cua càng đỏ hay cua càng sen – chất lượng tương xứng giá tiền. Nhưng muốn thưởng thức đặc sản cua Cà Mau đúng nghĩa, đừng ngại đầu tư vào cua càng xanh.

Tôi từng chứng kiến khách mua cua rẻ rồi than: “Thịt chát, gạch ít!” Tôi bảo: “Cua ngon có giá của nó, đừng ham rẻ mà bỏ lỡ tinh hoa.” Kinh doanh cua không chỉ là bán cua, mà là mang đến giá trị thật. Với tôi, cua Cà Mau là câu chuyện của đất trời và con người – mỗi giống cua là một mảnh ghép quý giá.

Tác giả tại vuông cua ở Ngọc Hiển- Cà Mau

Hành Trình 15 Năm: Tình Yêu Với Cua Cà Mau

Hơn 15 năm lăn lộn, tôi không chỉ khám phá cua giống Cà Mau mà còn học cách trân quý đặc sản này. Cua càng xanh ngọt ngào, cua càng sen mộc mạc, cua càng đỏ mạnh mẽ – mỗi loại đều có hồn riêng. Khi cua Năm Căn lọt top 100 đặc sản Việt Nam, tôi tự hào, nhưng cũng mong người tiêu dùng hiểu rõ từng giống để chọn đúng.

Nếu bạn hỏi tôi giống nào ngon nhất, tôi cười: “Cua càng xanh dẫn đầu, nhưng cua Cà Mau là số một!” Hành trình của tôi là để lan tỏa tình yêu ấy. Hãy thử thưởng thức đặc sản cua Cà Mau, bạn sẽ thấy nó không chỉ là món ăn, mà là di sản của vùng đất cuối phương Nam.

Bài viết của Văn Cua

Xem thêm:

1. Tư Vấn Nhà Hàng Cua Và Setup Nhà Hàng Chuyên Nghiệp Cùng Chuyên Gia Nguyễn Hoàng Văn
2. Truyện Ngắn Cua Cà Mau Và Những Bài Học Từ Chuyến Đi Đài Loan 
3. Xây Dựng Thương Hiệu Cua Ngon Cà Mau – Đam Mê Và Khát Vọng Tạo Nên Giá Trị

Các bài viết đánh giá về Cua Ngon trên các kênh truyền thông Online

1. Tôi đã một lần ăn Cua Ngon Cà Mau “ngon nhất” tại Sài Gòn
2. Top 10 Nhà hàng quán cua Sài Gòn – TPHCM ngon và đông khách nhất
3. Bán cua online- Báo vnexpresst.net
4. Con cua 8 cẵng 2 càng - Báo Người Lao Động
5. Câu chuyện khởi nghiệu Cua Ngon - HTV9